Aizawl chhim lam, chhuah chhawng ep zawnga khaw inpharh nuam
tak leh zing ni chhuak dawng tha tak, a mi chengte pawh chhungkaw khawsak
inrualkhai taka an khawsak hona VENGHNUAI hi Kulikawn leh Mission veng inkara
awm niin, Aizawla veng hlun leh upa berte zing ami a ni.
TOBUL: Venghnuai
chanchinah hian Thakthing veng hi a bulthut a nih avangin kan sawi lang lo thei
lo a. Thakthing tih hming a put telna chhan ber nia lang chu a hmunah hian
Thakthing a tam thin em vang niin a lang.
Hemi hmuna Rahsi ho an dahkhawm hma hian khua angin mihring
an lo awm tawh a, Sawrkar-in Rahsi ho awmna’na a siam hma chuan Palala Hmar
khua a ni. Khum 1905 a Sawrkar-in Rahsi ho awmna atana a lo ruahman takah chuan a lo cheng hmasate chu
a khaw mawngah awmtirin veng thar, ‘Rahsi Venghnuai’ tih hming puttir a ni.
Tunah chuan ‘Venghnuai’ tih ringawt puin hun rei tak atang khan kan lo awm ta a
ni.
Tichuan Venghnuaiin
bul kan tanna chu thakthing venga Rahsi
an dah kum, 1905 chu a lo ni ta a nih chu. Thakthing veng pawh Rahsi ho
awmna atana siam a nih angin Rahsi veng tih a ni a. Tunah chuan Thakthing veng
tih niin Aizawla veng hlun berte zing ami a ni.
Venghnuai chu veng anga ruahman a lo nih chuan, a mi cheng
hmasate chu khawchhiar te, Babu ho kuli te, tlangau te bakah lal upa te pawh
awmin, he’ng bakah hian khawtual mi pawimawh engemawzah an awm bawk a ni. A
nihna takah chuan Thakthing veng ami an sawnthlak tak ho kha an nih avangin
Aizawlah pawh mi hmasa an ni ti ila kan sawisual kher lo ang.
RORELTUTE:
Thakthing veng hmunah hian engtik kum atangin nge Lal rorelna neia an lo awm
tawh kan hre thui lo a. Ziaktu thenkhat ziak atanga kan hmuh angin Palala khua
a ni tih kan hmu a. Chuti a nih chuan Palala chu roreltu hmasa kan hriattheih
lo ni se, a hnu ah chuan a fapa Kapdaia’n
ro a rel leh tih kan hmu bawk a ni.
Sawrkar-in Rahsi ho awmna tur
ruahmana vengthar siamsaka Venghnuai hmuna an lo awm hnu chuan Rahsi
veng leh Rahsi venghnuaiah chuan Pu Suaka Chawngthu chu khaw roreltu angin a
thu a, ani hnuah hian Paliana Hauhnar, Lushai Clerk chuan rorelna chu rochung
ve lehin, ani hi kum 1912 atanga 1931 thleng Sawrkar-in Mizo lal angin rorelna
a neihtir a ni.
Paliana hnuah hian Lushai clerk dang dang- Pu Suaka Kawlni,
Pu Neihhrima leh Pu Chawnglera te chu Lushai Clerk an nihna angin Sawrkar-in
khaw hotu roreltu atan a dah ve leh a; Mahse anni erawh hi chu Paliana
thuneihna chen ang khan Mizo Lal angin an awm loh bakah an rorelna huam chin
pawh a zim a ni.
Paliana Hauhnar, Lushai Clerk kha Sawrkar-in Aizawl pumah
Mizo Lal dangte lalna ang bawkin roreltu atan a ruat a, Rahsi veng leh
Venghnuai pawh a lalna huam chhung a nihna angin a bikin kan tarlang mai a ni.
Amaherawhchu ani pawh hian Aizawl pum hi Lal angin a thut reng bik lova, a hnu
lamah veng dang engemaw zah chu Lushai Clerk dangin Lal angin an awp ve a ni.
Mizo lalte lalna a lo tawp hnu, hun engemaw lai atang khan
khawtin ah leh veng hrang hrangah kan aiawha roreltu tur thlangin village
council inawpna danin kan lo awm chho ta a ni.
-PC LALNGAIHAWMA